Nhà thờ bà Hoàng Thị Loan

Quê hương Vân Nội không chỉ là vùng quê có truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm mà còn là nơi phát tích của dòng họ Hoàng nổi tiếng có 18 đời Quận công.

Theo gia phả của dòng họ Hoàng, đời thứ 6 là Thái phó Hồng Quốc Công Hoàng Thế Kiều (1540 – 1587) vốn là quan võ của nhà Lê đã phụng sự triều đình đem quân vào dẹp loạn ở Nghệ An. Do lập được nhiều chiến công lớn nên cụ được phong chức Tổng binh và được giao trấn giữ Nghệ An. Cụ cũng là người đầu tiên đặt nền móng cho việc họ Hoàng lập nghiệp ở Nghệ An. Đời nối đời đến cụ Hoàng Xuân Đường là một nhà nho nhân ái, thông thái và nổi tiếng trong vùng. Cụ thân sinh ra bà Hoàng Thị Loan ở làng Hoàng Trù (Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An).

Thân mẫu chủ tịch Hồ Chí Minh - bà Hoàng Thị Loan (1868 - 1901), một người phụ nữ đảm đang và nhân hậu. Cả cuộc đời bà đã vất vả chăm lo cho chồng, cho con, để chồng yên tâm dùi mài kinh sử, để các con có được những năm tháng tuổi thơ êm đẹp. Những lời răn dạy đạo lý của bà chính là nguồn suối ngọt ngào, nuôi dưỡng tâm hồn những người con ưu tú.

Để ghi dấu mạch nguồn truyền thống, đáp ứng ngưỡng vọng của nhân dân đối với thân mẫu chủ tịch Hồ Chí Minh, tỉnh Hưng Yên đã xây dựng nhà thờ bà Hoàng Thị Loan trong khuôn viên rộng trên 5000m² tại thôn Vân Nội, xã Hồng Tiến, huyện Khoái Châu, được hoàn thành năm 2005. Nhà thờ được xây dựng khang trang theo lối kiến trúc cổ trên khu đất đình làng cũ của thôn Vân Nội. Công trình được bố trí hài hoà, hoàn chỉnh gồm: nhà thờ, nhà đón khách, hồ bán nguyệt cùng hệ thống sân vườn... Nhà thờ bà Hoàng Thị Loan có kết cấu kiến trúc kiểu chữ Đinh gồm 5 gian Tiền tế và 1 gian Hậu cung, xây theo lối kiến trúc cổ truyền thống, mái lợp ngói ta. Các hiện vật, đồ thờ tự tại nhà thờ được bài trí rất trang nghiêm, quy chuẩn theo kiểu truyềnthống.

Đây không chỉ là nơi thờ tự mà còn là nơi lưu giữ nhiều tài liệu, hiện vật ghi nhận công lao to lớn của bà Hoàng Thị Loan cùng những ảnh hưởng của bà và dòng họ Hoàng tới sự nghiệp sau này của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Các tài liệu hiện vật theo chủ đề: Quê hương Vân Nội và dòng họ Hoàng, Bác Hồ với nhân dân Hưng Yên.

Một hiện vật thu hút du khách đó là chiếc khung cửi được làm theo nguyên mẫu chiếc khung cửi đang trưng bày tại Nghệ An. Đây là vật dụng mà bà Hoàng Thị Loan đã ngày đêm dệt vải, nuôi chồng ăn học, nuôi các con khôn lớn. Tiếng thoi đưa dệt vải cùng những lời ru à ơi bên cánh võng đã nuôi dưỡng tâm hồn thơ bé của một vĩ nhân lịch sử... Và có lẽ, cũng một phần bởi tình cảm với mảnh đất quê hương thân mẫu mà sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã 10 lần về thăm Hưng Yên. Một phần tại nhà thờ bà Hoàng Thị Loan hiện nay đang được dành để trưng bày, giới thiệu những hình ảnh và hiện vật về Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người về thăm Hưng Yên. Những hình ảnh trưng bày tại nhà thờ càng nhắc nhở nhân dân Hưng Yên luôn “học tập và làm theo tấm gương đạo đức phong cách Hồ Chí Minh” .

Nằm trong khuôn viên còn có nhà bia được làm kiểu 4 mái truyền thống, bên trong đặt tấm bia đá ghi công lao của bà Hoàng Thị Ngọc Khương, người có công với đất nước, có tấm lòng từ thiện, nhân ái. Bà đã xuất tài sản của mình giúp đỡ người nghèo đói, hoạn nạn.

Nhà thờ bà Hoàng Thị Loan là một địa chỉ văn hóa mang ý nghĩa giáo dục truyền thống sâu sắc, nhất là đối với thế hệ trẻ. Với ý nghĩa to lớn và những tiềm năng sẵn có, nơi đây đã trở thành địa chỉ đỏ thu hút đông đảo du khách thập phương khi về thăm Hưng Yên.